"SEMAFOR": podjęliśmy próbę przekazywania na łamach "Semafora" informacji i wiadomości, które mamy nadzieję zainteresują naszych czytelników; informacji których nie znajdziecie na łamach oficjalnych dzienników....

WOLNA DROGA: Choć poszukiwanie prostych rozwiązań jest osadzone głęboko w podświadomości, a nieskomplikowany obraz rzeczywistości jest wygodny, nie zmusza do choćby chwilowej zadumy, do uświadomienia prawdy o traconym wpływie na własne losy, na otaczający świat - od poszukiwania prawdy nikt nas nie zwolni.

 
Piątek, 29 marca 2024 r.
Imieniny obchodzą: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy
 
Roczniki:  2001200220032004200520062007200820092010
201120122013201420152016201720182019
Numery:    
()   -  
Powstanie linii kolejowych pod zaborami (3)
   W poprzednich artykułach omówiliśmy powstawanie sieci kolejowych na ziemiach polskich pod zaborami pruskim i austriackim. Teraz przyszedł czas na omówienie linii kolejowych pod zaborem rosyjskim.
Spośród trzech zaborów linie kolejowe w zaborze rosyjskim miały najmniejszą gęstość. Początkowo linie kolejowe budowały przedsiębiorstwa prywatne, dopiero w roku 1892 rozpoczęto wykup tych linii przez państwo. Umożliwiało to stosowanie jednej taryfy i realizację planów strategicznych.
   Na ziemiach polskich pierwszą trasę zaczęto budować w 1838 roku. Wtedy to ukazem carskim powołano Towarzystwo Warszawsko-Wiedeńskiej Drogi Żelaznej. Już w czerwcu 1845 roku wyruszył pierwszy pociąg z Warszawy do Grodziska, następnie trasę przedłużono do Skierniewic. W ogólnych zarysach opracowanych przez hrabiego Henryka Łubieńskiego linie kolejowe miały łączyć Warszawę z południową częścią Królestwa Polskiego.
W następnym roku uruchomiono połączenia do Piotrkowa Trybunalskiego i później do Częstochowy. W 1847 roku doprowadzono ją do Maczek, do granicy z Galicją, będącą pod zaborem austriackim. Nastąpiło połączenie z koleją Krakowsko-Górnośląską. W 1848 roku Warszawa uzyskała połączenie z Krakowem, Wiedniem i Wrocławiem.
Jednocześnie przy budowie tej strategicznej trasy powstawały odnogi lokalne, na przykład połączenie Skierniewic z Łowiczem. Inna prywatna spółka wybudowała linię łączącą Łowicz z Kutnem i później z Aleksandrowem Kujawskim do granicy z Prusami. Zakończenie tej trasy nastąpiło w roku 1862.
Pamiętać należy, że ówczesne Królestwo Polskie było najlepiej rozwiniętą pod względem przemysłowym częścią cesarstwa rosyjskiego. W drugiej połowie XIX wieku powstała Łódź przemysłowa, dynamiczne się rozwijająca. Wówczas wystąpiła konieczność zbudowania linii kolejowych umożliwiających eksport wyrobów włókienniczych i import surowców. W 1866 roku połączono Łódź z Koleją Warszawsko-Wiedeńską, Łódź Fabryczną z Koluszkami. Rozpoczęto też budowę linii kolejowych łączących Zagłębie Dąbrowskie z Podlasiem i Lubelszczyzną.
Najpóźniej oddano linie kolejowe łączące Królestwo z Wielkopolską, czyli z zaborem pruskim. Chodziło obudowę linii kolejowych z Łodzi i Warszawy. Trasę z Warszawy do Kalisza przez Łowicz, Łódź Zduńską Wolę i Sieradz oddano dopiero w 1903 roku.
W 1906 roku nastąpiło połączenie kolejowe Królestwa z Prusami. Linia ta była ważna też ze względów handlowych, bo nie tylko Łódź produkowała wyroby włókiennicze, ale też miasta w pobliżu, jak Zgierz, Pabianice, czy też Zduńska Wola.
   Dotychczas opisałem linie powstające na głównie na zachód od Wisły, należy jednak pamiętać, że ziemie Królestwa podlegały imperium carskiemu, a więc ważne było uzyskanie połączeń kolejowych z miastami rosyjskimi.
Pierwszą taką linię uruchomiono w 1862 roku. Łączyła ona Warszawę z Białymstokiem. Pięć lat później uruchomiono linię łączącą Warszawę z Brześciem. Z Brześcia prowadziły trasy do Moskwy i Kijowa.
Ważne też były trasy umożliwiające eksport żywności z Wołynia i Ukrainy. Powstały linie tranzytowe do Gdańska. Skróciło to w znacznym stopniu trasę eksportu, poprzednio kierowano towary do portów niemieckich na Morzu Północnym.
Inną ważną linią kolejową była linia z Brześcia do Grajewa, skąd kierowano towary do Prus Wschodnich. W 1911 roku oddano linię z Kielc do Herbów, blisko granicy z Niemcami. Uruchomiono tez linie Łowicz – Bydgoszcz, czy Warszawa – Maczki.
Rosja zaczęła przygotowywać się do wojny. Zaczęto budowę linii strategicznych. Oprócz wspomnianej do Herbów, powstawały linie Chełm – Brześć, Lublin – Łuków, Pilawa – Ostrołęka. Linie te nie przynosiły zysków gospodarczych, miały one charakter strategiczny umożliwiający szybki przerzut wojska.
Pamiętajmy, że od roku 1892 rząd carski rozpoczął wykup linii kolejowych z rąk prywatnych towarzystw. Nieraz koncesję na budowę i eksploatację linii kolejowych uzyskiwały firmy zagraniczne, na przykład niemieckie. Tak było choćby z linią z Łowicza do Aleksandrowa Kujawskiego, a przecież prowadziła ona do granicy z Niemcami.
   Wybuch pierwszej wojny światowej spowolnił budowę linii kolejowych, gdyż tereny, na których powstawały przechodziły z rąk do rąk.
Linie, o których pisałem na mocy traktatu wersalskiego przeszły pod władanie Polski. Były to linie normalnotorowe i szerokotorowe. Zadaniem nowo powstałej Polski było ich scalenie, o czym pisałem w poprzednim artykule.
   Kończąc życzę wszystkim czytelnikom pogodnych Świat, żeby nie zabrakło miejsca przy stole wigilijnymi. Żeby było to jedno wolne dla tych, co nie mają dokąd iść. Żeby Nowonarodzony miał Was wszystkich w opiece.
Roman Guzek
fot. Wikipedia


  Komentarze 2
  Dodaj swój komentarz
~
Copyright "Wolna Droga"
[X]
Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.